اثر کاربرد نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت روغن گلرنگ تحت سطوح مختلف رطوبت خاک در اصفهان

به منظور بررسی تأثیر کاربرد نیتروژن بر عملکرد، اجزاء عملکرد و ترکیب اسیدهای چرب روغن دانه گلرنگ در سطوح مختلف رطوبت خاک در کشت تابستانه، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در سال زراعی 89- 1388 به اجرا در آمد. در این آزمایش تیمارهای کود نیتروژن شامل سطوح صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار در کرت های فرعی و تیمارهای آبیاری شامل رژیم آبیاری کامل، آبیاری بر اساس 80 درصد و آبیاری بر اساس 60 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی در نظر گرفته شدند. با کاربرد نیتروژن محتوای کلروفیل برگ ها، راندمان فتوشیمیایی، محتوای نسبی آب برگ، غلظت پرولین برگ ها، ارتفاع گیاه، تعداد شاخه اصلی و فرعی در بوته، شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، عملکرد روغن و راندمان مصرف آب به طور معنی داری افزایش یافت. تاثیر کاربرد نیتروژن بر درصد روغن دانه معنی دار نبود. با کاهش رطوبت خاک راندمان فتوشیمیایی، محتوای نسبی آب برگ، ارتفاع، تعداد شاخه اصلی و فرعی در بوته ، شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد و عملکرد روغن کاهش ولیکن محتوای کلروفیل، غلظت پرولین و راندمان مصرف آب افزایش یافت. با کاربرد نیتروژن غلظت اسید چرب اولئیک افزایش و غلظت اسید های چرب استئاریک و پالمتیک کاهش یافت. تاثیر کاربرد نیتروژن بر غلظت اسید های چرب لینولئیک و لینولنیک معنی دار نبود. با کاهش رطوبت خاک غلظت اسید های چرب اولئیک و پالمتیک افزایش و غلظت اسید های چرب لینولئیک، استئاریک و لینولنیک کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه با کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن در تیمار آبیاری کامل به میزان 3263 کیلوگرم و کمترین آن بدون کاربرد کود نیتروژن در تیمار آبیاری بر اساس 60 درصد نیاز آبی گیاه به میزان 1914 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بیشترین شاخص برداشت با مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن در تیمار آبیاری کامل ولی بیشترین راندمان مصرف آب با کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن در تیمارهای کم آبیاری حاصل شد. نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد که میزان تأثیر کود نیتروژن بر عملکرد و اجزاء عملکرد گلرنگ به سطح رطوبت قابل دسترس در خاک بستگی دارد.